Doc Jazz : muziek van een Palestijn met hart voor de goede zaak

Door Imane M. – Op 12 mei trad Doc Jazz op in Amsterdam. Was jij erbij? Ik wel! En als je er niet bij was, heb je echt wat gemist.

Misschien denk je: Doc Jazz? Oubollige jazzmuziek met allemaal ingewikkelde riedeltjes? Niks voor mij! Nou, ik ben een grote fan van zijn muziek, terwijl ik verder nooit naar jazzmuziek luister. Want het is eigenlijk ook geen typische jazz, het heeft wel een ‘jazzy flavour’. Het is heel makkelijk in het gehoor liggende mooie muziek, en een van de dingen die het bijzonder maakt is dat al die liedjes samen een heel duidelijk verhaal vertellen.

Op een wonderbaarlijke wijze heeft Doc Jazz elk liedje in zijn repertoire een belangrijke functie gegeven. Het is eigenlijk informatie in muziekvorm, leuke muziek die die informatie heel toegankelijk maakt. Heel subtiel zit bijna elk liedje vol verwijzingen naar de kwestie waar het liedje over gaat. Heel vaak is dat de Palestijnse kwestie , en dat is geen wonder, want Doc Jazz is in hart en nieren Palestijn. Hij heeft ook liedjes over andere onderwerpen, en hoe vaker ik luister, hoe meer ik me soms erover  verwonder hoe hij al die dingen in zijn muziek verwerkt heeft. Soms ben ik er pas later achtergekomen dat een bepaald stukje tekst op iets heel specifieks slaat.

Zo zag ik onlangs in de documentaire over de Palestijne kwestie ‘Occupation 101’  hoe Israelische soldaten tijdens de eerste Intifada met stenen en stokken de armen aan het breken waren van Palestijnse jongeren. En opeens dacht ik: dus dat bedoelde Doc Jazz met ‘you better stop breaking our bones’, een zinnetje uit het liedje ‘Intifada’.

Het is me ook opgevallen hoe in zijn muziek de refreinen heel eenvoudig van boodschap zijn, en makkelijk mee te zingen zijn, terwijl de verzen diepere en waardevollere achtergrondinformatie bevatten. Door deze structuur is deze muziek heel geschikt om mensen in contact te brengen met de Palestijnse kwestie. Een mooiere manier om het ijs te breken kan ik me haast niet voorstellen.

Dat liedje ‘Intifada’, dat ik net noemde, is hier een goed voorbeeld van. De rap die erin zit is gewoon bijna een lezing over de Palestijnse zaak, zo vol informatie zit die. De beat is waanzinnig aanstekelijk, en als je de indringende Palestijnse fluit hoort die hij daarin speelt, snap je waarom dit nummer een blijvende waarde heeft. Tussen neus en lippen door komt zelfs Kosovo in het nummer aan bod, en de Noord-Amerikaanse Indianen en de Australische Aboriginals – voorbeelden van etnische zuivering. Dit nummer is echt een aanrader als introductie voor de muziek van Doc Jazz, ook al is de hip-hop stijl ervan niet representatief voor het grootste deel van het repertoire. Doc Jazz, geloof het of niet, doet gewoon alle stijlen, van hip-hop tot rock, funk, Arabische muziek en piano ballades. En bovendien bespeelt hij meestal alle instrumenten in zijn nummers helemaal zelf.

Zijn nieuwe nummer Right of Return is echt een klassieker. Prachtige muziek met zeer mooie saxofoonsolo’s van Susanne Alt, een lust voor het oor. En weer blijft het daar niet bij. Het onderwerp van het Recht op Terugkeer is van het grootste belang om in een song te worden gevat. Doc Jazz geeft hierin een  dichterlijk en intellectueel antwoord op de uitspraak van Ben Gurion, die in 1948 over de Palestijnen zei: “The old will die and the young will forget”. Niet dus!  Doc Jazz zegt: “The old have died, but the young are strong”. Ook de diplomaten van het ‘vredesproces’ krijgen een terechte veeg uit de pan voor hun nutteloosheid: “why don’t you just keep on talking while we walk the walk”. De symboliek in het nummer, zoals de olijfboom en de sleutel, brengen op een prachtige manier de Palestijnse verzetsgeest in beeld, en de verbondenheid met het land.

Ik noem nog een paar andere nummers. Doc Jazz heeft er 98 online staan, dus ik kan ze onmogelijk allemaal hier beschrijven, ook al zijn ze echt de moeite waard. Het nummer ‘Undhor’ (‘Kijk!’) is een van zijn Arabische nummers. Ook al begrijp ik niet ieder woordje, toch vind ik zijn Palestijnse songs altijd iets extra’s hebben. Dit anti-muur nummer klinkt zo strijdvaardig dat ik na het luisteren altijd zin krijg om zelf die walgelijke muur te gaan afbreken!

Van het softe, indringende nummer ‘Children of Gaza’ word ik altijd erg emotioneel. Echt een song die je doet nadenken. Ondanks de pijnlijke boodschap geeft het toch hoop, niet alleen voor de luisteraars maar ook voor de mensen in Gaza. Prachtig.

Een ander indringend emotioneel nummer is het liedje dat hij schreef naar aanleiding van de gruwelijke moord op Marwa El Sherbiny in een Duitse rechtszaal. Je hoort gewoon dat hij pijn in zijn hart had toen hij het schreef en zong. Ik vind het geweldig dat hij hier een lied over heeft geschreven aangezien dit nauwelijks het nieuws heeft gehaald en heel onbekend is.  Ook is het heel goed dat hij zegt dat het niet zomaar een tragedie was, maar een gevolg van de haat die door politici  in het Westen tegen moslims wordt gekweekt.

Dan tenslotte het nummer ‘Home’, dat hij schreef naar aanleiding van de massamoord in het vluchtelingenkamp van Jenin in 2002. Inmiddels  is dat tien jaar geleden, en werd recent nog herdacht. Je kunt je in het meisje inleven waarover hij zingt. Weer slaagt Doc Jazz erin op een prachtige manier een pijnlijke herinnering te bewaren, en toch een strijdvaardige en hoopvolle boodschap af te geven. Ondanks alles moeten de Palestijnse vluchtelingen hun rechtmatige land in hun hart bewaren.

Je snapt het al: ik vind dat je gewoon naar Doc Jazz moet luisteren, als de Palestijnse kwestie iets voor je betekent. Er is maar een Doc Jazz, zo makkelijk komt er geen tweede. En als je in Nederland of Belgie woont, en niet op 12 mei naar Amsterdam gegaan bent, heb je de kans laten lopen om hem live deze prachtige nummers te horen brengen. Als je het inderdaad gemist hebt, kan ik alleen maar zeggen: volgende keer echt gaan!