Nederlandse politici tekenen protest aan tegen de Israëlische praktijk van administratieve detentie

Nederlandse politici en andere prominenten hebben deelgenomen aan een protestfilm tegen de voortgaande Israëlische praktijk van administratieve detentie van Palestijnse burgers. In een korte video van filmmaker Abdelkarim El-Fassi uiten onder andere voormalig premier Dries van Agt en parlementariërs Harry van Bommel (SP) en Tofik Dibi (GL) hun ongenoegen over deze kwestie. Zij maken ernstige bezwaren tegen de behandeling van Mahmoud Sarsak, die recent de langdurigste hongerstaker in de geschiedenis werd, door 93 dagen lang voedsel te weigeren. Op 18 juni dwong hij hiermee een akkoord af voor zijn vrijlating uit Israëlisch gevangenschap op 10 juli, in ruil voor het beëindigen van zijn hongerstaking.

Hoewel de 25-jarige Mahmoud Sarsak, student en voetballer in het Palestijnse nationale elftal zijn hongerstaking heeft beëindigd, heeft zijn indrukwekkende protest door middel van voedselweigering een belangrijke rol gespeeld in het zichtbaar maken van de opsluiting van Palestijnse burgers zonder volwaardige rechtsgang of aanklacht. Duizenden Palestijnse politieke gevangenen hebben dit jaar hongerstaking gevoerd tegen hun willekeurige opsluiting. Enkelen van hen, zoals Khader Adnan en Hana el Shalabi, haalden hiermee het wereldnieuws.

Ondanks dat hun acties enige aandacht trokken, werden op politiek niveau geen effectieve stappen gezet om de arbitraire gevangenneming van Palestijnse burgers aan de kaak te stellen of te beëindigen.

Het feit dat Mahmoud Sarsak in staat bleek een akkoord voor zijn vrijlating af te dwingen, heeft El-Fassi er niet van weerhouden alsnog zijn video te publiceren. ‘Het verhaal van Mahmoud Sarsak illustreert de situatie van zoveel andere Palestijnen, die soms jaren achtereen worden vastgehouden zonder een eerlijk proces. Geen mens zou zo een lange hongerstaking moeten hoeven voeren voor zijn of haar vrijheid, vooral als de opsluiting zelf al onrechtvaardig is. Ik ben opgelucht dat Sarsak die deal heeft kunnen bewerkstelligen, maar dat vrijwaart Israël niet van gegronde kritiek over voortgaande onmenselijke praktijken.’

Sommige Palestijnse gevangenen zijn nog steeds in hongerstaking, zoals Akram Rikhawi, die al 68 dagen voedsel weigert, en Samer Al Barq, die zijn hongerstaking op 21 mei verlengde nadat hij al had meegedaan aan de massa-hongerstaking van 17 april tot 14 mei.

In het filmpje zijn mensen te zien die een oranje T-shirt dragen in de stijl van het Nederlandse team, met het nummer 90 – refererend aan de 3 maanden durende hongerstaking – en de naam van Sarsak op de rug.

Sarsak was op weg naar een voetbalwedstrijd in het vluchtelingenkamp Balata op de Westelijke Jordaanoever, toen hij op het Erez checkpoint werd gearresteerd. Zijn detentie werd iedere zes maanden verlengd. Op de dag van zijn vrijlating zal Sarsak bijna 3 jaar gevangen hebben gezeten onder de Israëlische wet over ‘Onwettige Combattanten’, die erin voorziet dat Palestijnen uit de Gazastrook onbeperkt kunnen worden vastgehouden zonder aanklacht of proces. Deze wet kan worden gezien als een nog strengere versie van de wet die voorziet in de administratieve detentie van Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever, en voorziet zelfs in nog minder wettelijke bescherming voor de gedetineerden.

Volgens het Internationaal Recht is het achterwege laten van een eerlijk proces een ‘ernstige overtreding’ van de Vierde Conventie van Geneve, waarmee het als een van de meest serieuze oorlogsmisdaden wordt beschouwd. Het schendt tevens Artikel 9 en 14 van het Internationaal Convenant over Civiele en Politieke Rechten. In een resolutie van september 2008 riep de Europese Unie Israël op om een einde te maken aan administratieve detenties. Het is echter duidelijk geworden dat de staat Israël deze oproepen systematisch negeert, en dat sterkere bewoordingen en acties nodig zijn om de toepassing van het Internationaal Recht af te dwingen.

De video zal naar verwachting de aandacht trekken door de deelname van bekende politici en door het voetbalthema, gezien het feit dat in de Oekraïne en Polen momenteel de Europese Kampioenschappen voetbal plaatsvinden. De protestfilm is te zien via YouTube en op de website www.sarsak90.org.